مسئولیت کیفری به معنای قابلیت افراد در پاسخگویی نسبت به رفتار مجرمانه ارتکابی آنان و هم‌چنین تحمل آثار و عواقب آن می‌باشد.
پرواضح است که تا زمانی که افراد درک درستی از رفتارهای خود و پیامدهای آن نداشته باشند نمی‌توانند مسئول تلقی گردند. فلذا مسئولیت کیفری، پل ارتباطی میان جرم و مجازات شناخته می‌شود. مقنن در ماده 140 قانون مجازات اسلامی، زمانی مرتکب جرم را دارای مسئولیت کیفری قلمداد نموده است که وی حین ارتکاب جرم، عاقل، بالغ و مختار باشد. فلذا عقل، بلوغ و اختیار در زمره شرایط عام مسئولیت کیفری می‌باشند که با فقدان هر یک از آنان، نمی‌توان مرتکب جرم را دارای مسئولیت کیفری دانست.
